Daisy-luisterboek

De Leesjury pakt haar taak grondig aan. Ook met een leesbeperking kan je meedoen met de grootste Vlaamse leesclub voor jongeren. Alle boeken vanaf groep 2 worden ingesproken met een menselijke stem. Voor De boom met de bittere bladeren betekent dit: een Daisy-luisterboek.

Een Daisy-luisterboek is een bijzonder luisterboek, lees ik op de website van De Leesjury.[1] Met een Daisy-boek bepaal je zelf de voorleessnelheid en volg je op je eigen tempo mee in het gedrukte boek. Je kan ook door het luisterboek bladeren zoals bij een gewoon boek. Zo wordt het verhaal toegankelijk voor bijvoorbeeld slechtzienden of dyslectici.

Natuurlijk wil ik graag weten hoe dit Daisy-luisterboek van De boom met de bittere bladeren klinkt. Maar dat blijkt iets ingewikkelder dan ik dacht. De Leesjury werkt samen met de Belgische Luisterpuntbibliotheek, die het inlezen van Nederlandse auteurs heeft uitbesteed aan het Nederlandse Dedicon.

Dedicon op haar beurt heeft De boom met de bittere bladeren uitbesteed aan de Christelijke Bibliotheek voor Blinden (CBB). Zo ontvang ik tenslotte van het CBB een exemplaar van het Daisy-luisterboek, en kom ik zelfs in contact met de vrouw die mijn boek heeft ingesproken.

Heidi van der Zwaard-Post heet ze, en ze schrijft me meteen dat ze het boek met veel plezier heeft ingelezen. Al is de inhoud verre van plezierig te noemen, voegt ze daaraan toe. ‘Een waar genoegen’ vindt ze daarom passender. De zinnen lazen prettig voor, en het verhaal boeide van begin tot het eind.

Ik mag haar ook een paar vragen voorleggen. Heidi blijkt al zes jaar inlezer te zijn bij het CBB. In tegenstelling tot de stemacteurs van bijvoorbeeld Storytel, is dat een vrijwilligersfunctie. Heidi slaagde voor haar stemtest en volgde een training stemgebruik.[2] Daarna werd ze opgeleid door een medewerker in de blindenbieb. Ze leerde de technische aspecten van het inlezen, en zaken als ademhaling en het vermijden van mondgeluidjes.

Om in de sfeer van De boom met de bittere te komen, bladerde ze het boek door, zocht beeldmateriaal, las de blogs van de auteur, en volgde de serie van Waldemar Torenstra Ondersteboven van Afrika. Ook tikte ze af en toe een Rwandees woord in bij How to pronounce.[3] Voorafgaande aan elke nieuwe leesbeurt, las ze het ingeschatte aantal bladzijden thuis.

Daarna begon het inlezen. Nu ik het audioboek van begin tot eind heb beluisterd, kan ik het resultaat nog meer op waarde schatten. Het inlezen vereist tijd, aandacht en energie. Ons wordt gevraagd om de personages met onze eigen stem te vertolken, legt Heidi uit. Zo blijft er voor de luisteraar ruimte over om de personages te interpreteren.

Heidi heeft een prettige, warme stem. Hoewel de uitspraak van sommige Rwandese woorden lastig blijkt, kan ik aan haar stemgebruik horen hoe ze zich met het verhaal heeft verbonden. Bij iedere leesbeurt was ik voor mijn gevoel weer in Het Land van de Duizend Heuvels, schrijft ze.

Dankzij haar inspanning hebben nu ook mensen met een leesbeperking toegang tot dit verhaal. Niet alleen in België via De Leesjury, maar ook in Nederland via de collectie van Passend Lezen.[4]

[1] https://www.deleesjury.be/de-luisterboeken-van-de-leesjury

[2] Met onder meer: stem, stemgebruik, intonatie, interesses, kennis van talen, het vertolken van een tekst, kennis van diverse soorten teksten, het vertolken van deze teksten.

[3] https://www.howtopronounce.com/

[4] http://www.passendlezen.nl