Dat onze collectie boeken over Afrika beperkt is, was me ook al opgevallen. Sterker nog: het was een belangrijke drijfveer om De boom met de bittere bladeren te schrijven. Toen ik van de Afro-bieb hoorde, was ik dan ook blij verrast. Enthousiast gaf ik gehoor aan de oproep om een boek te doneren.
Initiatiefnemer van de Afro-bieb is Kibret Mekonnen. De Nederlands-Ethiopische filmmaker zocht de samenwerking met de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). Dat resulteerde in een feestelijke opening op 10 september 2020 in OBA Oostendok. Deze maand opende de Afro-bieb haar tweede locatie in OBA Bijlmer.
OBA Oostendok ligt op mijn route. In het hoge flatgebouw aan het IJ ben ik al eerder geweest. Nieuwsgierig neem ik de lift naar de vijfde etage. Het is even zoeken, maar dan zie ik de Afro-bieb tegen de rechterwand. Kasten met boeken, grote banners en een plakkaat op het raam.
De boekencollectie richt zich op vijf categorieën, vertelt Kibret Mekonnen wanneer hij zich even later bij me voegt. Cultuur, geschiedenis, literatuur, fotoboeken en kinderboeken. Ze zijn geschreven in de taal van een van de Afrikaanse landen, Nederlands en Engels.
Maar deze collectie is niet de enige pijler waar de Afro-bieb op rust. Op de banner wijst Kibret naar de drie andere pijlers. Culturele publieksprogramma’s zoals lezingen en debatten, lessen in veel gesproken Afrikaanse talen (Oromo, Amhaars, Swahili, Yoruba en Zulu) en vertalingen in het Nederlands.
Een ambitieus programma, maar het braakliggende terrein is dan ook groot. Volgens Kibret is dit ‘de eerste Afrikaanse bibliotheek buiten het continent.’ Belangrijk, vindt hij, want als je Afrika wilt leren kennen, moet je eerst een boek over Afrika hebben gelezen.
Afrika kent niet zo’n schrijfcultuur. Ten minste, dat was de indruk die ik kreeg tijdens mijn bezoeken aan west, centraal en oost Afrika. Maar het vierde doel van de Afro-bieb zet me aan het denken: het vertalen van minstens één Afrikaans literair werk per jaar in het Nederlands.
Misschien zijn er wel Afrikaanse literaire werken, maar zijn ze voor ons niet toegankelijk. Afrika is per slot het continent met de grootste diversiteit aan talen. En als er een inheems schrift is gebruikt, is er ook nog de kloof met het Romeinse schrift dat wij hanteren.
Afrikaanse schrijfsystemen genoeg, ontdek ik surfend op internet.[1] Het Ge’ez schrift uit de Hoorn van Afrika bijvoorbeeld, stamt al uit de 8e en 9e eeuw voor Christus. Dat is nog voor het ontstaan van het Romeinse schrift.[2]
Tegenwoordig wordt het Ge’ez vooral in Ethiopië en Eritrea gebruikt. Misschien verklaart dat wel waarom juist iemand met Ethiopische roots met het idee van een Afro-bieb is gekomen.
[1] https://stringfixer.com/nl/Writing_systems_of_Africa
[2] http://hc-vormgeving.nl/kunstgeschiedenis/roman_schrift.php
Erg leuk om dit te lezen. Ambitieus programma. Moet blijven. Hoe wordt dit gefinancierd?
LikeLike