Afgelopen zondag was het 25 jaar geleden dat de genocide in Rwanda uitbrak. Het neerschieten van het vliegtuig met de Rwandese president Habyarimana markeerde het begin. In honderd dagen tijd werden ongeveer één miljoen mensen vermoord.
Niet alleen in Rwanda is hier bij stilgestaan. Ook bij ons is er de nodige aandacht aan besteed. Via krantenartikelen, op internet, in nieuwsprogramma’s en in documentaires.
Voor mij voelt deze kwibuka, zoals ze het in Rwanda noemen, heel dichtbij. Ik zie hoe in het Kigali Genocide Memorial de vlam wordt aangestoken. Ik luister naar overlevenden op de herdenkingsplaats van Nyanza-Kicukiro[1]. Nog maar drie maanden geleden was ik daar ook.
Er zijn veel perspectieven op dit drama. Maar iedereen die ermee te maken kreeg, is er diep door geraakt. Misschien is dat ook de reden waarom wij er bij stilstaan: we hadden ermee te maken. Neem alleen al het terugtrekken van de VN toen het erop aankwam.
En dan de impact. In haar programma M vraagt Margriet van der Linden zich af of er wel voldoende nazorg was voor journalisten[2]. Jan Pronk wijst erop dat nazorg vooral nodig is voor de mensen die daar heel lang zitten, zoals artsen, verplegers en hulpverleners.
Maar hoe zit het dan met de Rwandezen zelf? De mensen die zoveel geliefden hebben verloren? Die verder moesten in een land waar één op de zeven bewoners is omgebracht door hun naasten?
Pronk leert ons dat we nooit meer mogen wegkijken van een dergelijk drama[3]. Ik zou daaraan toe willen voegen dat we ook niet mogen wegkijken van de impact, want die is enorm. Alison des Forges[4] zei hierover:
De erfenis van de Rwandese genocide. Het is alsof je een familiefoto neemt en deze in het midden doorscheurt. En dan de twee helften weer aan elkaar probeert te plakken. Zelfs met de beste lijm van de wereld zal het nooit meer hetzelfde zijn.
Ruth Erica Schrijft 
Hoi Ruth, jeetje de tijd gaat vlug zeg, ik zie de beelden nog op mijn netvlies als de dag van gisteren.
De pijnlijke herinneringen zullen ook nog zo voelen.
Groet van Inge
LikeLike