Kijk, luister, ruik, voel, proef!

‘Jan Pronk heeft een boek over Rwanda geschreven,’ hoorde ik van verschillende kanten. Sinds ik me in dit land verdiep, komt dit soort nieuws als vanzelf naar me toe. Ik vroeg me af welke invalshoek Pronk had gekozen. Internationale samenwerking? Dat lag wel voor de hand na drie keer minister voor Ontwikkelingssamenwerking te zijn geweest.

Strijd rond de grote meren, bleek het boek te heten, en de ondertitel was veelzeggend. Onderhandelen over vrede en recht in het hart van Afrika. Pronk blikt dus terug op zijn werkzame leven. Ik dacht: aangezien hij zich op het grote merengebied richt, moet deze strijd hem bijzonder hebben geraakt.

Nieuwsgierig besloot ik om naar de boekpresentatie te gaan. Die was gepland op maandag 14 april in van Stockum in Den Haag. Ik was niet de enige belangstellende, zag ik toen ik binnenkwam. De wandelpaden tussen de boekenkasten stonden afgeladen vol.

En inderdaad: de strijd in centraal Afrika hád Pronk geraakt. Met name het wegkijken van de internationale gemeenschap voor, tijdens en na de Rwandese genocide. Hij citeerde vijf vormen van wegkijken. De meeste extreme daarvan was op Rwanda van toepassing. Zoiets mocht nooit meer gebeuren, benadrukte hij. ‘Je moet om te beginnen aanwezig zijn. Kijk, luister, ruik, voel, proef.’

Interessant, dacht ik. Dat is precies wat ik in Rwanda heb gedaan. Ik had al mijn zintuigen gebruikt om het land in me op te zuigen. Die indrukken heb ik later verwerkt in mijn roman. Maar Pronk dacht natuurlijk niet aan mij. Hij richtte zich tot de diplomaten die in grote aantallen op zijn boekpresentatie waren afgekomen.

Toch kan ik me voorstellen dat Pronk schrijvers weet te waarderen. Want toen ik na een uur in de diplomatenrij met hem kennismaakte, stelde hij een paar geïnteresseerde vragen over mijn roman. ‘Het is allemaal waar wat er in mijn boek staat,’ zei hij, en pende een opdracht in mijn exemplaar.

Ik hoop te kunnen lezen wat je binnenkort over Rwanda publiceert, las ik toen ik buiten stond. Wow, Jan Pronk wil mijn boek lezen! Dan moet ik maar snel aan het zijne beginnen.