Hoe inclusief is de Nederlandse jeugdliteratuur en hoe kunnen we vanuit verschillende invalshoeken bijdragen aan diversiteit? Die vragen stonden centraal in het webinar “inclusiviteit in jeugdliteratuur” van Stichting Lezen.
Geboeid keek ik eind vorig jaar naar dit webinar[1]. De hoofdpersoon van De boom met de bittere bladeren is tenslotte een personage van kleur. Sterker nog: alle personages zijn zwart, behalve de witte studente Puck.
Dat gegeven maakt het verhaal een verrijking van de jeugdliteratuur. Dat wil zeggen: als er geen stereotypering in het boek voorkomt. En daar zit precies de uitdaging. Zeker als je – zoals ik – een witte schrijver bent en je kiest voor personages van kleur.
Op 27 januari werd ik hierover bevraagd in het online seminar van SCBWI “Two paths to publishing.[2]” De moderator formuleerde haar vraag heel zorgvuldig:
In de kinderliteratuur wordt veel gesproken over “own voices”, of misschien kan je dit beter omschrijven als “levende ervaring.” Ruth, jij hebt geschreven vanuit het perspectief van een Rwandese tiener. Wat in jouw ervaring maakte jou de juiste persoon om dit boek te schrijven?
Ik kon vier belangrijke dingen opnoemen die me hebben geholpen. Mijn achtergrond als cultureel antropoloog, mijn bezoeken aan Rwanda, mijn decennialange vriendschap met de mensen daar en tenslotte mijn bereidheid om mijn visie (en het manuscript) eindeloos aan te passen.
Op mijn toelichting bij dit schrijftraject, volgde een lichte verbijstering. Lang verhaal kort. Rwanda bezoeken, grondig onderzoek doen, manuscript voorleggen aan experts en cultural readers. Weer Rwanda bezoeken, alles ondersteboven halen. Aanpassen, aanpassen, aanpassen.
Hoe vaak ik het manuscript heb aangepast, kan ik niet zeggen. Maar terugkijkend kan ik drie fases onderscheiden. Op eigen kracht, aan de hand van een vragenlijst[3] van Lemniscaat, en onder begeleiding van hun redactie. Het hele traject van verhaalidee tot boek duurde ongeveer vijf jaar.
Een lange weg, maar wel razend interessant. Zo interessant, dat ik mijn ervaring hierover graag wil delen. Welke obstakels kwam ik tegen? Wat heb ik gedaan om ze te overwinnen?
Dit onderwerp is te omvangrijk voor een blog. Daarom heb ik het gevat in de presentatie: Roman vanuit Afrikaans perspectief. Nieuwsgierig geworden? Stuur dan een mail[4] of boek een (online) bezoek via de Schrijverscentrale[5].
Ruth Erica Schrijft 
IK ben benieuwd naar je verhaal ‘In de huid van een Afrikaanse hoofdpersoon’. Grappig ik zocht op Internet met deze zoekterm en vond 3 Ede scholieren die een boek hebben geschreven ‘Nala’ over een veertienjarig meisje uit Malawi..
LikeLike
Hoi Ruth ik ben ook benieuwd, kun je het me mailen svp?
LikeLike