Een kwestie van geloven

Wij Afrikanen zijn onverbeterlijk religieus. Ik weet niet meer wie het zei, maar na mijn bezoeken aan Afrika kan ik die uitspraak wel onderschrijven. Bijna iedereen hangt een religie aan. Niet-geloven is voor de meeste Afrikanen onbegrijpelijk.

Rwanda is grotendeels christelijk. Een kleine helft is katholiek, een vergelijkbaar deel protestant. Binnen deze stromingen zijn weer aftakkingen, zoals de Zevendedagadventisten. Ongeveer twee procent is moslim en (ondanks het taboe) twee procent agnostisch of atheïst.

Informeren naar religie is niet taboe. Zo kan het gebeuren dat iemand mij vraagt: ben jij ook katholiek? Eerlijkheid,[1] heb ik geleerd, stuit vaak op onbegrip. Daarom antwoord ik meestal gewoon met ‘ja’ en bewaar de genuanceerde versie voor mensen die ik beter ken.

Bij de Visitandines[2] zorgde dit voor een dilemma. Aimée had me meegetroond naar deze gesloten kloosterorde. Omdat de zusters nooit naar buiten mochten, werd ons een sleutel toegestoken door een tralievenster. Daarmee openden we een bezoekersruimte, waar twee zusters ons welkom heetten achter een halfhoge muur. Frisdrank en koekjes boden ze aan door een luikje.

Tja, ik ben geen lid van een kerk, mompelde ik ongemakkelijk tegen de geïnteresseerde zuster. Dat bleek het juiste antwoord, want ze had al meteen opgemerkt dat ik geen ervaring had met kruizen slaan. Nadat ik de ontkerkelijking in Nederland ter verdediging had opgevoerd, kreeg ik een kruis-sla-lesje. Wel oefenen hè, zei de zuster bij ons vertrek.

De zusters van Sacrés Coeurs[3] bleken wereldser. Zij mochten hun orde wel verlaten, en gaven onder meer les aan jonge vrouwen. Een vrouw is het hart van de gemeenschap. Als ze op het verkeerde pad dreigt te raken, kunnen wij haar bijsturen, legde een zuster tijdens onze theevisite uit. Ik vroeg of ze dat ook bij mannen deden, dat bijsturen. Alle zusters schaterden het uit.

Onbegonnen werk, dachten ze waarschijnlijk. Of: zo zijn de rollen bij ons niet verdeeld. Maar waarom zou je het niet proberen? Is dit ook niet gewoon een kwestie van geloven?

[1] Zoals veel Nederlanders vier ik wel kerst, maar ben ik niet aangesloten bij een kerk.

[2] Een vrouwelijke contemplatieve kloosterorde uit 1610. Aftakking van het katholicisme.

[3] Voluit: Les Soeurs des Sacrés Coeurs de Jésus et de Marie. Ook een aftakking van het katholicisme.