Rwandese opa’s

Stokken rechtop, overjassen dichtgeknoopt, hoofddeksels op. Kijk eens hoe trots deze mannen voor de camera poseren. Ze hebben karakter, dat zie je meteen. En ze verdienen respect. Dat respect klinkt door in het muzehe, de Rwandese benaming voor een oude man.

In Rwanda is de levensverwachting nu rond de 64 jaar. Meer dan de 58 jaar van het buurland DR Congo, veel minder dan de 81 jaar in Nederland. Maar levensverwachting is een gemiddelde. Er kunnen ook mensen stokoud worden. Hoe oud de mannen op deze foto zijn, weten ze zelf niet precies. De administratie daarvan ontbreekt. In elk geval boven de 64, want ze herinneren zich de periode van voor de Rwandese onafhankelijkheid (1962) nog goed.

Beeldje oude man

Ze hadden best eerder kunnen overlijden, deze mannen. Aan kindersterfte, malaria, interne conflicten en genocide, om eens wat te noemen. Maar ze hebben alles overleefd. Misschien heeft dat hun karakter wel gevormd. Ik heb me in elk geval door hen laten inspireren. De opa van mijn hoofdpersoon heeft net zo’n stok, zo’n vilten hoed en als bonus een houten kruk. De verhalen die hij vertelt, doorspekt hij met Rwandese spreekwoorden, en als hij teveel sorghumbier opheeft, dan…

Nee, dat vertel ik niet. Dan moet je het boek maar lezen. In Rwanda is een spreekwoord dat zegt: je moeder komt altijd eerst. Nyiana w’umutu ogira ake kèzi. Iemand waarvan je houdt, moet je altijd respecteren.

 

Een gedachte over “Rwandese opa’s

  1. Hoi Ruth, je maakt de lezer wel nieuwsgierig zeg! Mooie mannen met een verhaal. Bijzonder ook van die levensverwachting, dat buurlanden zoveel in jaren kunnen verschillen. Schrijnend ook wel. Kansen in je leven verschillen enorm op basis van waar je geboren bent.

    Like

Plaats een reactie