Over koeien en koeien

Een koe is het beste cadeau in Rwanda. Het is een symbool van rijkdom en sociale status – dus de ideale bruidsschat – en het is een bron van melk, bloed en vlees. Toen Aimée me schreef dat ze een koe had gekregen, was ik dan ook diep onder de indruk.

De gulle gever bleek een bevriende familie. Waarom de koe haar cadeau werd gedaan, wilde Aimée me alleen niet vertellen. ‘Dan moet je maar naar Rwanda komen,’ schreef ze toen ik ernaar vroeg.

Eigenlijk had ze wel gelijk. De afgelopen jaren had ik haar duizend-en-één vragen gesteld voor mijn roman. Als ze bleef antwoorden, hoefde ik haar nooit meer op te zoeken, redeneerde Aimée. Dus pakte ik afgelopen december het vliegtuig.

Op de heuvel van haar ouders ging ik op Expeditie Koe. Het bleek een zwart-wit exemplaar, en de hoeder kon wel een paar nieuwe laarzen gebruiken. Ik zei teleurgesteld dat ik een Inyambo had verwacht met gigantische, cirkelvormige hoorns. ‘Dat ras wordt steeds zeldzamer,’ legde Aimées nichtje uit. ‘Ze geven te weinig melk.’

Gelukkig zag ik deze indrukwekkende dieren later toch bij het Koninklijk Paleis Museum in Nyanza. De herder wreef er eentje liefdevol onder de kin, en zong haar toe. Elke Inyambo heeft een persoonlijk lied, vertelde hij nadat hij was uitgezongen.

Dat wij in Nederland ook koeien houden, kunnen ze in Rwanda waarderen. ‘Hoeveel liter geven jullie koeien per dag?’ werd me soms gevraagd. Ik geloof dat ik tijdens mijn eerste bezoek doodleuk ‘tachtig’ heb geantwoord. De verbijsterde reactie gaf weer stof voor mijn roman.[1]

Een beetje dom, zou Máxima over mijn antwoord zeggen. Of sterker nog: zo dom als het achtereind van een koe. Want waarom Aimée haar zwart-witte koe had gekregen, ben ik uiteindelijk vergeten te vragen.

[1] Nederlandse koeien geven gemiddeld twintig liter per dag, heb ik later begrepen. Rwandese koeien zes.